TRUNG TÂM QUYỀN TÁC GIẢ VIỆT NAM

BH Media khai thác Content ID, liệu có xâm phạm quyền các nghệ sỹ và tác giả không?

Cập nhật: 26/11/2021 | 2:59:31 PM

(PLBQ). Gần đây, nhạc sỹ Giáng Son, NSND Thu Hiền cùng nhiều nghệ sỹ khác đã bức xúc lên tiếng về việc tác phẩm, sản phẩm của họ bị BH Media tự nhận bản quyền trên Youtube, thậm chí BH Media còn khai thác và hạn chế quyền cộng đồng.

>> Góc nhìn pháp lý đối với sự việc Nhạc sĩ Giáng Son bị đánh “gậy bản quyền”

>> Thương hiệu Lý Tử Thất có nguy cơ biến mất

Vậy tại sao BH Media lại có dễ dàng xác lập bản quyền trên Youtube?lỗ hổng nào trên nền tảng mạng xã hội video này không? Giải pháp nào giúp các nghệ sỹ bảo vệ “đứa con tinh thần” của mình ? Bài viết sau đây PLBQ sẽ cùng chuyên gia phân tích và đưa ra lời khuyên bổ ích cho các nghệ sĩ.

Content ID là gì ?

Content ID là công cụ giúp những người sở hữu nội dung sáng tạo kiểm soát người dùng khác sao chép nội dung của họ trong hệ thống dữ liệu của Youtube. Thông qua Content ID, chủ sở hữu bản quyền có thể thực hiện các hành động như xóa những phần liên quan đến âm thanh, hình ảnh, đoạn phim mà họ sáng tạo lên hay thỏa thuận với người sử dụng lại nội dung chia sẻ doanh thu kiếm được nhờ nội dung có chứa bản quyền.

Các nhà sáng tạo nội dung trên Youtube muốn xác lập Content ID cho kênh của mình thường thông qua Network của Youtube mà họ đã tham gia để được hỗ trợ xác lập bản quyền cho nội dung của họ. 

Cơ chế hoạt động của Content ID (Ảnh: Blog Youtube)

Tổng quan về hệ thống Network của Youtube

Đây là một tổ chức hoặc một công ty đứng ra làm vai trò trung gian giữa một nhóm người sáng tạo nội dung với Youtube, tên gọi khác của Network Youtube là mạng đa kênh, tiếng Anh là: Multi Channel Network (MCN). Khi tham gia vào mạng đa kênh, các nhà sáng tạo sẽ nhận được nhiều sự hỗ trợ về xây dựng phát triển kênh, sử dụng tài nguyên chung của Network và cả về các vấn đề liên quan đến bản quyền cụ thể là Content ID, được network đại diện giải quyết các tranh chấp liên quan đến việc các nhà sáng tạo khác trên Youtube sao chép nội dung của họ.

Trở lại với BH Media, đây là một trong những công ty truyền thông ở Việt Nam đã được Youtube cấp chứng nhận mạng đa kênh từ sớm. Hoạt động nổi bật của Network này nhờ hai kênh V-Sense – Top Vietnamese Movies và BHMedia KIds. Nhờ lợi ích khi được Youtube xác nhận là mạng đa kênh, ngoài việc thu hút các kênh sáng tạo nội dung khác đầu quân, BH Media được đăng ký Content ID dễ dàng từ các nội dung của thành viên hoặc của chính các kênh mà BH Media sở hữu thông qua uy tín của Network với Youtube.

BHMEDIA được Youtube thống kê là Network tại Việt Nam

Những tác phẩm BH Media lựa chọn đăng ký Content ID 

Hầu hết các bài hát thuộc phân khúc trữ tình, nhạc cách mạng, nhạc dân gian như bài hát “Giấc mơ trưa” của Nhạc sỹ Giáng Son, ca khúc “Vì nhân dân quên mình” của ông Doãn Quang Khải (học viên khóa 6, Trường Lục quân Việt Nam), Hà Nội mùa thu vắng em của nhạc sĩ Ngọc Khuê… thậm chí là bài hát “Tiến quân ca” đã được gia đình cố nhạc sỹ Văn Cao hiến tặng cho nhân dân và Tổ quốc, BH Media cũng xác lập Content ID để khai thác bản quyền.

Tiến quân ca được BH Media nắm bản quyền trên Youtube (Ảnh: Báo giao thông)

Theo chia sẻ của nhạc sỹ Giáng Son, mặc dù đã rất cẩn thận trong việc xác lập quyền tác giả cho các tác phẩm của mình, tuy nhiên do chưa quan tâm và đăng ký xác lập Content ID cho nội dung của mình trước, nên chị đã bị BH Media khai thác tác phẩm trước mà không hề hay biết.

Với trường hợp của NSND Thu Hiền, không chỉ một mà rất nhiều ca khúc thuộc sở hữu của nghệ sỹ đã bị BH Media chiếm độc quyền khai thác nội dung bằng cách lập một kênh Youtube đứng tên mà Nghệ sỹ này không được biết. Điều này làm cho NSND Thu Hiền không những không được khai thác tác phẩm mà còn không nhận được nguồn doanh thu nào từ kênh Youtube đang giả mạo tên tuổi của Cô để thu hút hàng triệu lượt xem. Nghệ sỹ còn không thể đăng tải nội dung các bài hát của mình lên Youtube do BH Media nắm Content ID trước.

BH Media lập kênh NSND Thu Hiền – Nhạc Tuyển chọn để khai tác nội dung âm nhạc của nghệ sỹ. Ảnh: NVCC

Tại sao BH Media lại có dễ dàng xác lập bản quyền trên Youtube?

Ngoài việc là một kênh Network đã được Youtube công nhận, có thể dễ dàng xác lập Content ID cho nội dung đã tải lên, những điều sau đã giúp cho BH Media dễ dàng:

Đầu tiên, Youtube là nền tảng mạng xã hội Video đa quốc gia, không có trụ sở tại Việt Nam. Vì vậy, việc kết nối giữa người dùng và Youtube chủ yếu được thực hiện qua email hoặc qua các Network đã được xác minh. 

Với hệ sinh thái dữ liệu và người dùng khổng lồ, việc xác minh Quyền tác giả và Quyền liên quan cho các nội dung sáng tạo nằm ngoài khả năng của nền tảng này. Youtube luôn ưu tiên xác lập bản quyền cho những nội dung được đăng tải đầu tiên mà không thể xác minh chính xác người đăng tải nội dung có quyền sở hữu thật sự hay không.

Thứ hai, nhiều nghệ sỹ chưa quan tâm đến việc khai thác tác phẩm của mình trên Youtube nên tạo cơ hội cho BH Media cũng như nhiều công ty truyền thông khác đăng tải nội dung và xác lập Content ID trước. 

Thứ ba, ngày càng nhiều nhà sáng tạo nội dung trên Youtube muốn sử dụng lại nội dung bài hát gốc theo các cách phối mới như: Cover, phổ nhạc, nhạc chế… nên xác lập bản quyền trước sẽ giúp cho các công ty truyển thông kiếm được thêm thu nhập đáng kể khi xác lập bản quyền bằng cách yêu cầu các Youtuber phải trả tiền bản quyền hoặc không được sử dụng nội dung đó.

Thứ tư, các nhạc sỹ, ca sỹ và nhà sản xuất, phân phối âm nhạc khi thỏa thuận, ký kết các hợp đồng hợp tác còn chưa quan tâm đến các điều khoản liên quan đến quyền tài sản khi khai thác các tác phẩm nghệ thuật. Do những năm trước đây, các nền tảng số chưa phát triển, việc khai thác tác phẩm nghệ thuật thường thông qua băng, đĩa nên nhiều nghệ sỹ chưa thỏa thuận rõ ràng về giới hạn quyền tài sản cho các nhà sản xuất. Các nhà phân phối có thể viện các lý do liên quan như trong trường hợp của BH Media được Hồ Gươm Audio bán các ca khúc rổi khai thác trên Youtube.

Cuối cùng là chưa có hệ thống chính thống ghi nhận công khai các đơn vị được nhạc sỹ cho phép hay có các thỏa thuận khai thác bản quyền trên nền tảng internet, vì vậy nhiều công ty truyền thông vẫn mạo danh đã được nghệ sỹ ủy quyền để đi khai thác bản quyền khi chưa được phép. Bên cạnh đó, nhiều nhạc sỹ vẫn cho phép các nhà sáng tạo sử dụng lại nội dung của họ dưới dạng Cover, nhạc chế… Vì vậy, có hệ thống về các tác phẩm được khai thác trên nền tảng số giúp cho nhạc sỹ, ca sỹ có thể quản lý việc sử dụng lại các tác phẩm của mình dễ dàng hơn.

Giải pháp nào giúp các nghệ sỹ bảo vệ “đứa con tinh thần” của mình ?

Dưới đây là một vài lời khuyên của chuyên gia giúp các nghệ sỹ bảo vệ các tác phẩm nghệ thuật của mình:

Một là, các nghệ sỹ nên đăng tải nội dung sáng tạo của mình và xác lập Content ID thông qua các Network uy tín trên kênh Youtube chính thức của mình càng sớm càng tốt. Khi đăng tải nội dung lên Youtube, các nghệ sỹ sẽ biết tác phẩm của mình đã bị xác lập bản quyền trước hay chưa. Nếu đã bị xác lập bản quyền trước, các nghệ sỹ sẽ tìm ra được bên xác lập bản quyền trái phép của mình để thực hiện các biện pháp bảo vệ tác phẩm theo quy định của luật sở hữu trí tuệ và các văn bản pháp luật có liên quan để yêu cầu bên xác lập bản quyền trên Youtube gỡ bỏ, chấm dứt hành vi xâm phạm của mình.

Hai là, khi giao kết các hợp đồng nhận tài trợ cho các tác phẩm, các nghệ sỹ nên thỏa thuận chặt chẽ hơn về các điều khoản về quyền được khai thác tác phẩm với nhà đầu tư trong khoảng thời gian, phạm vi nhất định.... Điều này sẽ giúp phân định rõ ràng quyền lợi giữa nhà đầu tư và nghệ sỹ, tránh những cách hiểu khác nhau về quyền được sử dụng lại tác phẩm như trong trường hợp của BH Media cho rằng sau khi mua lại các sản phẩm từ Hồ Gươm Audio có toàn quyền khai thác.

Ba là, các nghệ sỹ cần cân nhắc, xem xét kỹ hợp đồng hợp tác với các công ty truyền thông. Hiện nay, không chỉ BH Media mà còn có rất nhiều công ty truyền thông khác muốn khai thác tác phẩm của các nghệ sỹ trên nền tảng số, không chỉ muốn hợp tác với các nghệ sỹ nổi tiếng mà cả với những nghệ sỹ mới tham gia hoạt động nghệ thuật, chưa được công chúng biết đến rộng rãi. Nếu không đọc kỹ các điều khoản hợp tác, các nghệ có thể dễ bị các công ty này chiếm quyền sở hữu tác phẩm của mình.

Cuối cùng, các nghệ sỹ nên tìm hiểu các quyền của mình được quy định trong luật sở hữu trí tuệ và các văn bản pháp luật có liên quan. Đăng ký xác lập quyền sở hữu trí tuệ của mình tại Cơ quan nhà nước có thẩm quyền là tài liệu pháp lý giúp bảo vệ các nghệ sỹ khi có tranh chấp xảy ra liên quan đến tác phẩm đó.

Lưu ý: Bài viết dựa trên thông tin thực tiễn và quan điểm khoa học, thực tiễn, không nhằm quảng bá cho bất kỳ, cá nhân tổ chức nào.

Phan Quyết

Banner Toan trang_Hoi nhap quoc te_VCOP
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!
Tin cùng chủ đề